Προς: κα. Ρομπέρτα Μέτσολα Πρόεδρο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
κα Lina GÁLVEZ Πρόεδρο Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
Θέμα: Αντιεπιστημονικός και τρανσφοβικός δημόσιος λόγος από μέλος του Ευρωκοινοβουλίου και μέλους της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
Αξιότιμες,
Με την παρούσα επιστολή εκφράζουμε την έντονη ανησυχία και αποδοκιμασία μας για τις πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κας Ελεονώρας Μελέτη (EPP), οι οποίες διατυπώθηκαν μέσω βίντεο στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram (https://instagram.com/p/DQuYbJGjC8I/?hl=el) στις 7 Νοεμβρίου 2025.
Στο εν λόγω βίντεο, η κα. Μελέτη, δηλώνει ότι «τα φύλα είναι δύο», απορρίπτοντας τη σύγχρονη επιστημονική γνώση περί φύλου ως φάσματος και προχωρώντας σε εμπαικτικές αναφορές σε άτομα που «θέλουν να προσδιορίζονται μπανάνες, γάτες ή μαντζουράνες».
Οι δηλώσεις αυτές, οι οποίες δεν συνιστούν απλώς προσωπική άποψη, συγκροτούν έναν τρανσφοβικό και αντιεπιστημονικό λόγο, ο οποίος έχει σοβαρές κοινωνικές συνέπειες.
Η άποψη ότι το φύλο περιορίζεται αποκλειστικά σε «αρσενικό» και «θηλυκό» αντιβαίνει ρητά στις σύγχρονες επιστημονικές θέσεις:
∙ Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) αναγνωρίζει ότι το φύλο είναι «μια σύνθετη κατασκευή που περιλαμβάνει βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες» και δεν είναι διχοτομικό. (WHO, Gender and Health, 2023).
∙ Η American Psychological Association (APA) επισημαίνει ότι η ταυτότητα φύλου είναι πολυδιάστατη και ότι οι τρανς και μη δυαδικές ταυτότητες αποτελούν έγκυρες μορφές ανθρώπινης εμπειρίας.(APA, Guidelines for Psychological Practice with Transgender and Gender Nonconforming People, 2015).
∙ Σύμφωνα με βιολογικές μελέτες, περίπου 1 στα 1.500–2.000 νεογνά γεννιούνται με εμφανή διαφυλικά (intersex) ανατομικά χαρακτηριστικά (Blacklessetal., American Journal of Human Biology, 2000). Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι ίντερσεξ διαφοροποιήσεις είναι τόσο συχνές όσο τα κόκκινα μαλλιά, επηρεάζοντας περίπου το 1,7% ως 2% του παγκόσμιου πληθυσμού (UN Free & Equal Campaign, 2016. Cleveland Clinic Health Library, 2022), γεγονός που αποδεικνύει ότι ούτε η βιολογική πραγματικότητα υποστηρίζει το απόλυτο δίπολο για το φύλο.
Η απόρριψη αυτής της πραγματικότητας και των επιστημονικών δεδομένων και η προβολή μιας άποψης ως γεγονός, ειδικά από πρόσωπα με δημόσιο βήμα και θεσμική θέση, προωθεί την παραπληροφόρηση, νομιμοποιεί τρανσφοβικά στερεότυπα και υπονομεύει τη δημόσια συζήτηση.
Η δικαιωματική και επιστημονικά τεκμηριωμένη αναγνώριση των τρανς των ίντερσεξ και των μη-δυαδικών (non-binary) ανθρώπων είναι υποχρέωση των εκλεγμένων αντιπροσώπων της κοινωνίας. Όταν κάποια/ος αρνείται τα επιστημονικά δεδομένα και τα τεκμηριωμένα κριτήρια της διεθνούς κοινότητας, παύει να εκπροσωπεί την κοινωνία στο σύνολό της. Δεν επιλέγουμε ποιες επιστημονικές έρευνες θα δεχτούμε και ποιες θα απορρίψουμε. Ο σεβασμός στην επιστήμη είναι και οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτος.
Τέλος, η ρητορική που υιοθετεί η κα Μελέτη παρουσιάζοντας τα τρανς, ίντερσεξ και non- binary άτομα ως «ιδεολογική απειλή» ή «μόδα» είναι πλήρως ανυπόστατη. Δεν υπάρχει καμία καταγεγραμμένη έρευνα που να τεκμηριώνει ότι η ύπαρξη και οι διεκδικήσεις άλλων θηλυκοτήτων και ταυτοτήτων φύλου —τρανς, ίντερσεξ ή μη-δυαδικών —αποτελούν απειλή προς τα δικαιώματα των γυναικών. Αντιθέτως, οργανώσεις και μελέτες επισημαίνουν ότι η συμπερίληψη των τρανς, ίντερσεξ και μη-δυαδικών ατόμων ενισχύει την κοινή μάχη κατά της έμφυλης βίας και της διακριτικής μεταχείρισης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επανειλημμένα καταδικάσει την τρανσφοβία ως μορφή ρητορικής μίσους (European Parliament, Resolution on LGBTIQ rights, 2021). Ως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θεωρούμε ότι η απαξιωτική αυτή προσέγγιση από πολιτικά πρόσωπα δημιουργεί ένα επικίνδυνο ρήγμα ανάμεσα στην επιστήμη και την πολιτική ρητορική, νομιμοποιώντας την αντιεπιστημονική αφήγηση. Δηλώσεις όπως της κας Μελέτη πλήττουν την αξιοπιστία του δημόσιου διαλόγου, θέτουν σε κίνδυνο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και αντιβαίνουν στις θεμελιώδεις αξίες της ισότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που κατοχυρώνονται τόσο στο Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρα 2 & 5) όσο και στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (άρθρα 1, 21, 23).
Γνωρίζοντας ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πάντοτε βρίσκεται στην πρωτοπορία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ζητάμε:
- Τη δημόσια καταδίκη των ανωτέρω δηλώσεων
- Την αποπομπή της κας Ελεονώρας Μελέτη από την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως ακατάλληλη να επιτελέσει τον θεσμικό της ρόλο.
Με εκτίμηση,
Οι κάτωθι συνυπογράφουσες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών:
- Υπερήφανοι Γονείς – Proud Parents Greece
- Ελληνική Κοινότητα Ίντερσεξ – Intersex Greece
- Thessaloniki Pride – Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Θεσσαλονίκης
- Proud Seniors Greece – Ομάδα υποστήριξης ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων 50 άνωreece- Ομάδα Υποστήριξης λοατκι+ ατόμω
- Colour Youth – Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας
- Rainbow Seniors
- Πολύχρωμο Σχολείο
- Ομάδα ΛΟΑΤΚΙ+ Εργασιακής Υποστήριξης
- Athens Pride – Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Αθήνας