Στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Ζούμε Αρμονικά – Σπάμε τη Σιωπή: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις», το Πολύχρωμο Σχολείο, ως οργάνωση που ασχολείται με τη συμπεριληπτική εκπαίδευση σε ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου και χαρακτηριστικών φύλου, κατέθεσε τις παρατηρήσεις του, συμμετέχοντας έτσι στο δημόσιο διάλογο και τονίζοντας την ανάγκη για συμπερίληψη των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε κάθε μελλοντικό σχεδιασμό. Θεωρούμε σημαντικό να υπενθυμίσουμε για όσες φορές ακόμα χρειαστεί την κρίσιμη σημασία της για την αναβάθμιση ενός σχολείου που να μας χωράει όλους.
Συγκεκριμένα, οι παρατηρήσεις αφορούν το -Άρθρο 4 Ορισμοί- του νομοσχεδίου στο οποίο αποσαφηνίζονται εννοιολογικά και ορίζονται συμπεριφορές που συνιστούν μορφές ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Είναι απολύτως απαραίτητο, εκτός του ερωτικού/σεξουαλικού προσανατολισμού, στο άρθρο αυτό, να συμπεριληφθούν στις μορφές εκφοβισμού, η προσβολή του φύλου/γένους, της ταυτότητας φύλου και των χαρακτηριστικών φύλου, καθώς και της έμφυλης έκφρασης, καθώς το συμπεριληπτικό και δημοκρατικό σχολείο δεν αποκλείει κανένα παιδί.
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι μαθήτριες και οι μαθητές που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα (με πιο ευάλωτα ανάμεσά τους, τα τρανς και ίντερσεξ παιδιά), αλλά και παιδιά που θεωρούνται ΛΟΑΤΚΙ+ και παιδιά ομόφυλων ζευγαριών, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να πέσουν θύματα σχολικού εκφοβισμού, σε σχέση με τις/τους μη ΛΟΑΤΚΙ+ συμμαθήτριες/συμμαθητές τους. Ο Εκφοβισμός και η βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ μαθητών και μαθητριών έχουν καταδικαστεί από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) και το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, που έχουν καλέσει τις κυβερνήσεις να εντείνουν τη δράση τους για την αντιμετώπιση αυτής της επιβλαβούς κατάστασης.
Δυστυχώς, ακόμα μέχρι και σήμερα, ο εκφοβισμός λόγω φύλου ή σεξουαλικότητας (ομοφοβικός, αμφιφοβικός), λόγω ταυτότητας και έκφρασης φύλου (τρανσφοβικός) και ο εκφοβισμός λόγω χαρακτηριστικών φύλου (ιντερφοβικός) είναι μορφές εκφοβισμού οι οποίες αποσιωπούνται. Δεν κατονομάζονται ούτε στο πλαίσιο του ελληνικού σχολείου αλλά ούτε και στις οδηγίες του Υπουργείου και των αρμόδιων φορέων, παρά το γεγονός ότι όπως υποδεικνύουν και αποδεικνύουν τα διεθνή δεδομένα και οι έρευνες, σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, αλλά και εθνικό επίπεδο , ο ομοφοβικός, αμφιφοβικός, τρανσφοβικός και ιντερφοβικός εκφοβισμός είναι η πιο συχνή μορφή εκφοβισμού και έχει τεράστιο αντίκτυπο στα άτομα που τον δέχονται, στα άτομα που τον ασκούν, στις/στους παρατηρήτριες/ παρατηρητές και στο σχολείο στο οποίο λαμβάνει χώρα και έχει σοβαρές επιπτώσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Για την αντιμετώπιση αυτών των μορφών εκφοβισμού, πρέπει να σταλούν κατευθυντήριες γραμμές στα σχολεία όπου χρειάζεται να είναι ξεκάθαρα και ρητά διατυπωμένος ο σεβασμός των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και να υπάρχει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο αναφοράς σχετικά με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ,όπως το Πλαίσιο Αναφοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης για ένα Δημοκρατικό πολιτισμό.
Επίσης, είναι απαραίτητο να συμπεριλαμβάνονται εξαρχής, σε κάθε επιτροπή που ασχολείται με το ζήτημα του σχολικού εκφοβισμού, μέλη με εξειδικευμένη γνώση/εμπειρία σε ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα, στην έμφυλη βία και στα ανθρώπινα δικαιώματα που αφορούν το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Παράλληλα χρειάζεται σταθερή συνεργασία και υποστήριξη από Σχολική/ Σχολικό Ψυχολόγο και άμεση επικοινωνία με κοντινές δομές ψυχοκοινωνικής υγείας και κοινωνικές υπηρεσίες.
Ο ομοφοβικός, αμφιφοβικός, τρανσφοβικός, ιντερφοβικός εκφοβισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά και ξεχωριστά, καθώς αποτελεί διάκριση και παραβιάζει την αρχή του ασφαλούς σχολείου για όλα τα παιδιά.
Πηγές:
https://rm.coe.int/prems-125718-gbr-2575-safe-at-school-a4-web/16809024f5
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000233137
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000244652
https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=22510
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000183281
https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2020-lgbti-equality-1_en.pdf
https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-hdgso-report-part2_el.pdf