Τις τελευταίες ημέρες διαβάσαμε παραπλανητικούς πηχυαίους τίτλους σε ΜΜΕ, από πλευρές του πολιτικού φάσματος που αντίκεινται στην Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου και τα ανθρώπινα δικαιώματα που αυτή έρχεται να προασπίσει.

Είναι ανησυχητικό ότι τα δημοσιεύματα αυτά χρησιμοποιούν την ανακοίνωση της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρίας, σαφώς με τον δικό τους τρόπο κατανόησης, για μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Ενισχύουν τον κοινωνικό στιγματισμό, την παθολογικοποίηση και τον κοινωνικό πανικό και δεν βοηθούν σε καμία περίπτωση την επικράτηση ενός νηφάλιου κλίματος διαλόγου, ώστε οι πολίτες να προσεγγίσουν το ζήτημα ψύχραιμα και με σεβασμό ως προς τα άτομα που τα αφορά.

Θεωρούμε ότι  η χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης αυτής είναι τουλάχιστον ατυχής, γιατί:

  1. Είναι γνωστά τα αρνητικά ιστορικά προηγούμενα όπου η πολιτική ενέπλεξε την επιστήμη της ψυχιατρικής σε ζητήματα δικαιωμάτων για δικούς της λόγους, με ολέθρια αποτελέσματα.
  2. Οι επιστημονικές θέσεις που εκφράζονται, πέραν του ότι οι ίδιες βρίσκονται σε περίοδο έντονης αναθεώρησης, εύκολα μεταφράζονται σε επιθετικά πολιτικά συνθήματα.
  3. Αν και ο κοινωνικός διάλογος δεν είναι επιστημονικό συνέδριο, κληθήκαμε ως πολίτες να σκεφτούμε με βάση στοιχεία που δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις τελευταίες αναθεωρήσεις της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας ( 2012), τα βασικά πορίσματα του APA Task Force για τα διαφυλικά άτομα (Byne et al 2012), τις εργασίες της WPATH για τα διαγνωστικά κριτήρια του ICD-11 (2013) και τις πρόσφατες δημοσιεύσεις οδηγιών μετά το SoC της WPATH(2011) από το UCSF (M.B.Deutch, 2016).
  4. Παραβλέπονται τα ίντερσεξ άτομα.
  5. Δεν ενισχύεται η από-στιγματοποίηση των ατόμων με διαφορετική από το γενικό πληθυσμό ταυτότητα φύλου.

Θα ήταν θετικό για την διασφάλιση της δημοκρατικότητας και των αδιαπραγμάτευτων ατομικών δικαιωμάτων στην κοινωνία μας να μην βγαίνουν τέτοιες βιαστικές τοποθετήσεις πάνω σε ζητήματα άμεσης πολιτικής επικαιρότητας, που θέτουν την επιστημονική «αυθεντία» σε πολιτική χρήση,

Δυστυχώς στην Ελλάδα λείπει συστηματική εμπειρία και οι αντίστοιχες σχολές δεν έχουν μελετήσει και διδάξει εξειδικευμένα τα αντικείμενα αυτά. Χωρίς αυτό να συνεπάγεται απαξίωση και υποβάθμιση των ψυχιάτρων και του έργου τους, δεν είναι, όμως, δυνατόν να γίνεται επίκληση της ψυχιατρικής επιστήμης όταν τίθενται ζητήματα διαμόρφωσης κοινωνικών πολιτικών και διασφάλισης των ατομικών ελευθεριών των ανθρώπων.

Πέρα από την παγκοσμίως γνωστή κίνηση στην ψυχιατρική για αποπαθολογικοποίηση και αποστιγματισμό, είναι θετικό να επιτευχθεί επαφή με την κοινωνία των πολιτών. Δεν θα πρέπει να προτάσσεται η γνώση μιας από καθ’ έδρας επιστήμης που ορίζει με απόλυτους όρους τι είναι «σωστό» και τι «λάθος» και η νομιμοποίηση των σχετικών αποφάσεων βάσει αυτής της γνώσης – κάτι που, όπως μας έχει δείξει η ιστορία, έχει οδηγήσει σε ολέθριες καταστάσεις και σε διωγμούς ανθρώπων – αλλά στο επίκεντρο θα πρέπει να τεθεί το προσωπικό βίωμα των ίδιων των ανθρώπων μέσα από μία πολύπλευρη κοινωνιολογική, ανθρωπολογική και ιστορική προσέγγιση του φύλου.

Στη βάση των παραπάνω, συντασσόμαστε με το κείμενο-απάντηση της Colour Youth – Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας και στο γενικότερο, διεθνές πλέον αίτημα για την αποπαθολογικοποίηση των τρανς, ίντερσεξ και μη δυαδικών ταυτοτήτων και ανθρώπων, ζητώντας:

  • Αποπαθολογικοποίηση των τρανς και μη δυαδικών ταυτοτήτων και των ίντερσεξ ανθρώπων, χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά η πρόσβαση ενός ατόμου σε υπηρεσίες υγείας σχετικές με το φύλο ή τα χαρακτηριστικά του φύλου (βάσει του μοντέλου της Μάλτας).
  • Δημιουργία μηχανισμού ελέγχου και ενστάσεων για τις αποφάσεις των επιστημόνων υγείας σχετικά με τη διαδικασία επαναπροσδιορισμού φύλου ώστε να αποδομηθεί κατά το δυνατόν η σχέση εξουσίας ανάμεσα σε επιστήμονες υγείας και τρανς ανθρώπων.
  • Εξασφάλιση παροχής δωρεάν ψυχολογικής υποστήριξης από εκπαιδευμένους και ευαισθητοποιημένους ειδικούς ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου ή/και του ιατρικού επαναπροσδιορισμού φύλου μόνο σε όσα άτομα το επιθυμούν στα πλαίσια της δημόσιας ασφάλισης.
  • Ποινικοποίηση της “θεραπείας μεταστροφής” της ταυτότητας φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού, ειδικά από ειδικούς υγείας και ψυχικής υγείας.

Τελειώνοντας, επιτρέψτε μας να επισημάνουμε ότι “Πλέον, τείνουμε προς έναν σύγχρονο βιολογικό αναγωγισμό στον τρόπο ερμηνείας και αντιμετώπισης των ψυχικών διαταραχών ως απόρροια εγκεφαλικών διαταραχών και δυσλειτουργιών, που μας φέρνει στο μυαλό τις επιστημονικά ανερμάτιστες και πολιτικά ολέθριες ευγονικές θεωρίες του β’ μισού του 19ου αιώνα, με τεράστιες συνέπειες και για όσους/ες διαγιγνώσκονται ως «ψυχικά ασθενείς», καθώς το στίγμα και ο αποκλεισμός που συνοδεύουν την ψυχική ασθένεια «νομιμοποιούνται» μέσω επιστημονικών και, άρα, a priori «αντικειμενικών» και ακλόνητων δεδομένων που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση ή πολιτική κριτική.” (Βάσσια Λέκκα, Ψυχική Υγεία, γνώση και (αντι)εξουσία. Συζήτηση, 03 Απρ 2017)

Πολύχρωμο Σχολείο,
9/10/17